Przeciwwskazania do używania grzybów psylocybinowych

W ostatnich latach obserwujemy rosnące zainteresowanie potencjalnymi korzyściami płynącymi z zastosowania substancji psychoaktywnych, takich jak psylocybina, w terapii różnych zaburzeń psychicznych. Grzyby psylocybinowe, często nazywane “magicznymi grzybami”, zyskują na popularności jako środek mogący przynieść ulgę w depresji, lękach, a nawet w leczeniu uzależnień. Jednakże, pomimo obiecujących wyników badań wskazujących na terapeutyczny potencjał psylocybiny, jej działanie może być dwutorowe i istnieją pewne przeciwwskazania, które mogą być przeszkodą w rozpoczęciu terapii.

Z jednej strony, odpowiednio stosowana, może oferować znaczące korzyści w leczeniu niektórych chorób psychicznych. Z drugiej strony, nieumiejętne wykorzystanie tej substancji, szczególnie bez odpowiedniego nadzoru medycznego, może nawet zaostrzyć objawy istniejącej choroby psychicznej. W związku z tym, mimo rosnącego entuzjazmu wobec potencjalnych aplikacji terapeutycznych psylocybiny, niezbędne jest głębokie zrozumienie i świadomość poważnych przeciwwskazań do jej używania, zwłaszcza w kontekście określonych chorób i stanów psychicznych.

Podstawy działania psylocybiny

Psylocybina działa na mózg głównie poprzez stymulację receptorów serotoninowych, co może prowadzić do głębokich zmian w percepcji, nastroju i myśleniu. Badania wskazują, że może ona przyczyniać się do “resetowania” niektórych obszarów mózgu, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu depresji oraz innych zaburzeń psychicznych. Mimo że potencjalne korzyści terapeutyczne są obiecujące, mechanizm działania psylocybiny wskazuje również na możliwe ryzyko dla osób z określonymi predyspozycjami lub stanami zdrowia, dla których substancja ta może nie być bezpieczna. Oto najważniejsze przeciwwskazania, które sugerują, kto nie powinien używać substancji psylocybinowych.

1. Choroba afektywna dwubiegunowa

Choroba afektywna dwubiegunowa (BD) charakteryzuje się zmianami nastroju, które wahają się od depresji do manii. Badanie opublikowane w “Journal of Psychopharmacology” w styczniu 2023 roku przez Emmę Morton i współpracowników poddaje pod dyskusję zarówno potencjalne korzyści, jak i ryzyko związane z używaniem psylocybiny przez osoby z BD. Wyniki międzynarodowej ankiety internetowej wskazują, że około jedna trzecia respondentów doświadczyła nowych lub nasilonych symptomów po spożyciu psylocybiny, głównie objawów manii, trudności ze snem oraz lęku. Pomimo rzadkich przypadków korzystania z pomocy medycznej w nagłych wypadkach (3,3%), respondenci zauważyli, że spożycie psylocybiny było bardziej pomocne niż szkodliwe. Jednakże, badanie podkreśla potrzebę ostrożności przy używaniu psylocybiny przez osoby z chorobą afektywną dwubiegunową.

2. Schizofrenia

Schizofrenia jest zaburzeniem psychicznym, które wpływa na sposób, w jaki osoba myśli, czuje i zachowuje się, prowadząc często do poważnych zaburzeń percepcji rzeczywistości. Użycie substancji psychoaktywnych, takich jak psylocybina, może wywołać lub nasilić objawy schizofrenii, w tym halucynacje, urojenia, oraz zaburzone myślenie. Badanie dostępne na stronie National Center for Biotechnology Information (NCBI) podkreśla, że pacjenci ze schizofrenią mogą być szczególnie narażeni na negatywne skutki używania substancji psychoaktywnych, co może prowadzić do zaostrzenia objawów lub wywołania epizodu psychotycznego. Z drugiej strony, u pacjentów, którzy od długiego czasu cierpią na schizofrenię, często rozwija się depresja, stany lękowe, zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych, a także inne choroby wtórne, które oprócz objawów psychotycznych stają się trudne w leczeniu. Według niedawnego przeglądu badań, psylocybina obniżała tendencje samobójcze, które są częste u pacjentów psychotycznych. Donoszono, że psylocybina moduluje myśli i wzorce zachowania u osób zagrożonych zrachowaniami samobójczymi. Pojawiające się hipotezy sugerują, że leki psychodeliczne działają poprzez mechanizmy “resetowania” mózgu i mogą wyleczyć leżącą u podstaw patologię obwodów neuronalnych, co może przynieść korzyści w przypadku zaburzeń psychicznych, w tym schizofrenii. 

3. Ciąża i karmienie piersią

Bezpieczeństwo stosowania grzybów psylocybinowych w trakcie ciąży i okresu karmienia piersią nie zostało dostatecznie zbadane. Ze względu na potencjalne ryzyko dla rozwoju płodu lub niemowlęcia, zaleca się kobietom w ciąży i karmiącym piersią unikanie spożywania tych substancji. Brak danych naukowych na temat wpływu psylocybiny na ciążę i karmienie piersią sprawia, że należy do nich podchodzić z dużą ostrożnością.

4. Choroby serca

Osoby z istniejącymi schorzeniami serca powinny również rozważyć potencjalne ryzyko związane z używaniem grzybów psylocybinowych. Psylocybina może powodować zmiany w ciśnieniu krwi i rytmie serca, co dla osób z chorobami kardiologicznymi może być niebezpieczne. Zaleca się konsultację z lekarzem przed podjęciem decyzji o spożyciu grzybów psylocybinowych, aby uniknąć negatywnych skutków zdrowotnych.

5. Inne stany i choroby

Podczas gdy wiele badań skupia się na potencjalnych korzyściach płynących z używania grzybów psylocybinowych, istotne jest również zwrócenie uwagi na stany i choroby, które mogą stanowić przeciwwskazania do ich spożywania. Osoby z określonymi problemami zdrowotnymi powinny zachować szczególną ostrożność lub całkowicie unikać psylocybiny, aby zapobiec negatywnym skutkom dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Zaburzenia lękowe

Osoby cierpiące na zaburzenia lękowe, w tym zaburzenia lękowe uogólnione, zaburzenie paniki, czy zaburzenia lękowe społeczne, mogą doświadczyć nasilenia objawów lękowych po spożyciu grzybów psylocybinowych. Psylocybina, wpływając na system serotoninowy mózgu, może wywoływać intensywne doświadczenia psychiczne, które u osób z predyspozycjami do lęku mogą przyczynić się do zwiększenia intensywności i częstotliwości objawów lękowych. W niektórych przypadkach, mogą pojawić się również stany lękowe o charakterze paranoicznym lub nawet ataki paniki. Z drugiej strony, badania opublikowane w Journal of Psychopharmacology wykazały, że terapia psylocybiną była powiązana z trwałymi efektami przeciwlękowymi i przeciwdepresyjnymi (około 60–80% uczestników odnotowało klinicznie znaczącą redukcję depresji lub lęku), trwałymi korzyściami w zakresie niepokoju egzystencjalnego i jakości życia, jak a także lepsze podejście do śmierci.

Historia uzależnień

Osoby z historią uzależnień, zarówno od substancji psychoaktywnych, jak i zachowań, powinny wystrzegać się używania grzybów psylocybinowych. Badania wskazują, że choć psylocybina może mieć potencjał w leczeniu niektórych uzależnień, jej niekontrolowane używanie może również prowadzić do negatywnych konsekwencji, szczególnie u osób z wcześniejszymi doświadczeniami uzależnienia. Istnieje ryzyko, że spożycie psylocybiny może wywołać nawrót do starych wzorców zachowań lub stworzyć nowe formy uzależnienia.

Rodzinna historia zaburzeń psychicznych

Osoby, w których rodzinach występowały zaburzenia psychiczne, szczególnie schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa, czy ciężkie zaburzenia depresyjne, powinny podchodzić do możliwości używania grzybów psylocybinowych z dużą ostrożnością. Genetyczna predyspozycja do zaburzeń psychicznych może zwiększać ryzyko wystąpienia negatywnych reakcji psychicznych na psylocybinę, w tym nasilenia objawów istniejących zaburzeń lub wywołania nowych epizodów chorobowych. W takich przypadkach, konsultacja z profesjonalistą medycznym przed podjęciem decyzji o spożyciu grzybów jest szczególnie zalecana.

W kontekście tych informacji, jasne staje się, że nie każdy powinien eksperymentować z grzybami psylocybinowymi. Osoby z wyżej wymienionymi stanami i chorobami powinny szczególnie dokładnie rozważyć potencjalne ryzyko i skonsultować się z lekarzem lub psychoterapeutą, aby ocenić możliwe korzyści i zagrożenia. Odpowiedzialne podejście do używania substancji psychoaktywnych jest kluczowe dla ochrony zdrowia psychicznego i fizycznego.

6. Interakcje psylocybiny z lekami

Jednym z istotnych aspektów, który należy wziąć pod uwagę przy rozważaniu używania grzybów psylocybinowych, jest potencjalna interakcja psylocybiny z innymi lekami. Ta kwestia nabiera szczególnego znaczenia w świetle faktu, że wiele osób zainteresowanych terapeutycznym potencjałem psylocybiny może już być w trakcie leczenia różnymi farmaceutykami, w tym lekami psychotropowymi, preparatami na serce czy antybiotykami. Świadome podejście do współistnienia tych substancji w organizmie jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa oraz skuteczności leczenia.

Leki psychotropowe

Interakcje psylocybiny z lekami psychotropowymi, takimi jak antydepresanty, szczególnie selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) czy inhibitory monoaminooksydazy (MAOI), zasługują na szczególną uwagę. Psylocybina, działając na te same systemy neuroprzekaźników co wiele leków psychotropowych, może prowadzić do nieprzewidywalnych efektów. W niektórych przypadkach, może to zwiększać ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego, stanu potencjalnie zagrażającego życiu, charakteryzującego się nadmierną aktywnością serotoniny w mózgu.

Leki na serce

Osoby przyjmujące leki na serce, zwłaszcza beta-blokery lub inhibitory ACE, powinny być świadome, że psylocybina może wpływać na ciśnienie krwi oraz rytm serca. Wzajemne oddziaływanie tych substancji może prowadzić do nieoczekiwanych zmian hemodynamicznych, co wymaga ostrożności, szczególnie u pacjentów z istniejącymi problemami kardiologicznymi.

Antybiotyki

Choć interakcje psylocybiny z antybiotykami nie są tak dobrze zbadane jak w przypadku innych grup leków, zawsze istnieje potencjalne ryzyko nieprzewidzianych reakcji, zwłaszcza przy stosowaniu mocnych antybiotyków, które mogą wpływać na metabolizm wątrobowy. Psylocybina jest metabolizowana przez wątrobę, a wszelkie zmiany w jej funkcjonowaniu mogą modyfikować efekty działania tej substancji psychoaktywnej.

Znaczenie świadomego podejścia

Świadome podejście do używania psylocybiny przy jednoczesnym zażywaniu innych leków jest niezbędne. Należy pamiętać, że interakcje między lekami mogą prowadzić do zwiększenia lub zmniejszenia skuteczności leczenia, a nawet wywołać poważne skutki uboczne. Z tego powodu, zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem eksperymentowania z psylocybiną, szczególnie jeśli pacjent jest już pod wpływem innych substancji medycznych. Lekarz może ocenić potencjalne ryzyko interakcji i doradzić, jak najlepiej zintegrować terapię psylocybinową z istniejącym reżimem lekowym, zapewniając tym samym bezpieczeństwo i dobrostan pacjenta.

Zakończenie

Podsumowując, przeciwwskazania do używania grzybów psylocybinowych obejmują szereg stanów zdrowotnych i interakcji z lekami, które mogą stanowić ryzyko dla osób z określonymi chorobami psychicznymi, problemami kardiologicznymi, a także dla tych, którzy przyjmują określone leki. Mimo potencjalnych korzyści terapeutycznych, niezbędna jest ostrożność i głębokie zrozumienie możliwych ryzyk. Dalsze badania są kluczowe dla lepszego zrozumienia zarówno możliwości, jak i ograniczeń związanych z używaniem psylocybiny. Zachęcamy do konsultacji z profesjonalistą medycznym przed podjęciem decyzji o spożyciu grzybów psylocybinowych, aby zapewnić bezpieczeństwo i dobrostan.

Bibliografia

• Mahmood D, Alenezi SK, Anwar MJ, Azam F, Qureshi KA, Jaremko M. New Paradigms of Old Psychedelics in Schizophrenia. Pharmaceuticals (Basel). 2022 May 23;15(5):640. doi: 10.3390/ph15050640. PMID: 35631466; PMCID: PMC9147282.
• Ross S, Bossis A, Guss J, Agin-Liebes G, Malone T, Cohen B, Mennenga SE, Belser A, Kalliontzi K, Babb J, Su Z, Corby P, Schmidt BL. Rapid and sustained symptom reduction following psilocybin treatment for anxiety and depression in patients with life-threatening cancer: a randomized controlled trial. J Psychopharmacol. 2016 Dec;30(12):1165-1180. doi: 10.1177/0269881116675512. PMID: 27909164; PMCID: PMC5367551.
• Morton E, Sakai K, Ashtari A, Pleet M, Michalak EE, Woolley J. Risks and benefits of psilocybin use in people with bipolar disorder: An international web-based survey on experiences of ‘magic mushroom’ consumption. J Psychopharmacol. 2023 Jan;37(1):49-60. doi: 10.1177/02698811221131997. Epub 2022 Dec 14. PMID: 36515370; PMCID: PMC9834328.